Bước chuyển mạnh mẽ trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Trong quý III/2025, công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW được thực hiện quyết liệt, sâu sát ở tất cả các cấp. Đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo trực tiếp chỉ đạo nhiều nhiệm vụ trọng yếu như khai thác đất hiếm, phát triển công nghệ UAV, trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn và hợp tác quốc tế về đổi mới sáng tạo.

Đến nay, Ban Chỉ đạo Trung ương đã giao hơn 1.100 nhiệm vụ, trong đó 43% đã hoàn thành, thể hiện rõ sự chuyển biến tích cực trong tổ chức thực hiện. Hệ thống tiếp nhận sáng kiến quốc gia tiếp tục phát huy hiệu quả, ghi nhận hơn 600 sáng kiến, giải pháp đổi mới từ các tổ chức, cá nhân.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, các cơ quan Trung ương đã ban hành 17 luật, 56 nghị định, 60 thông tư và hơn 700 văn bản địa phương, hình thành hành lang pháp lý tương đối hoàn chỉnh cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Các quy định mới tập trung vào phân cấp, hợp tác công – tư, cải cách hành chính, phát triển đô thị thông minh và tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Tuy nhiên, vẫn còn một số văn bản hướng dẫn chậm ban hành, đặc biệt ở khối Chính phủ và cơ quan Đảng, do khối lượng công việc lớn và năng lực phối hợp còn hạn chế.

Theo báo cáo, Chuyển đổi số tiếp tục là điểm sáng. Cả nước hiện có 5.542 thủ tục hành chính, trong đó 73,5% hồ sơ được xử lý trực tuyến, giúp tiết kiệm cho xã hội hơn 5.600 tỷ đồng.

Các nền tảng như Cổng Dịch vụ công quốc gia, Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh, App Quốc hội 2.0, Hệ thống điều hành Đảng và Mặt trận số đã phát huy hiệu quả rõ nét, góp phần xây dựng chính quyền số hai cấp hoạt động ngày càng hiệu quả.

Dù vậy, hạ tầng số tại cơ sở còn hạn chế, một số địa phương thiếu nhân lực chuyên trách và thiết bị, đặc biệt là cấp xã. Công tác số hoá hồ sơ mới đạt hơn 55%.

Việt Nam đã phê duyệt 11 công nghệ chiến lược quốc gia, gồm trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, năng lượng mới, UAV, 5G, blockchain, lượng tử, an ninh mạng...

Các tập đoàn Viettel, FPT, VNPT, VNG, CMC, Phenikaa, VinGroup… đã làm chủ nhiều công nghệ lõi và thương mại hoá sản phẩm “Make in Vietnam” như AI Camera, Robot tự hành, chip 5G, trợ lý ảo hành chính công, nền tảng blockchain NDATrace...

Đến nay, 950 doanh nghiệp khoa học và công nghệ được cấp giấy chứng nhận, tăng trưởng ổn định; Cổng Sáng kiến quốc gia https://nq57.mst.gov.vn công bố 104 giải pháp, sản phẩm tiêu biểu.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại thách thức về thương mại hoá kết quả nghiên cứu, hạ tầng phòng thí nghiệm xuống cấp và thiếu dữ liệu lớn phục vụ AI.

Cũng trong 9 tháng năm 2025, Việt Nam đã ký kết gần 40 thoả thuận hợp tác mới với các đối tác chiến lược (Trung Quốc, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, EU…). Nhật Bản cam kết đào tạo 250 tiến sĩ ngành bán dẫn đến năm 2030, đồng thời tài trợ 51 tỷ đồng cho Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC).

Mạng lưới hơn 80 chuyên gia Việt toàn cầu tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong tư vấn, phản biện và triển khai các chương trình công nghệ trọng điểm.

Mục tiêu còn lại của năm 2025, Ban Chỉ đạo Trung ương yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung: (1) Hoàn thiện các dự án luật về chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, sở hữu trí tuệ (sửa đổi); (2) Hoàn thành Trung tâm dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu trong hệ thống chính trị; (3) Triển khai chương trình sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia trước 30/10/2025; (4) Bảo đảm đủ 3% chi ngân sách nhà nước cho KHCN, ĐMST, CĐS, huy động mạnh mẽ khu vực tư nhân và hợp tác công – tư; (5) Tăng tốc hoàn thành các cơ sở dữ liệu quốc gia, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến và an ninh dữ liệu.

Báo cáo cũng khẳng định vai trò đột phá của Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang trở thành động lực cốt lõi cho tăng trưởng kinh tế – xã hội. Đóng góp của khu vực này ước đạt trên 16% GDP, tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam tiến tới tự chủ công nghệ, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.